نارسایی حاد کلیه، هنگامی رخ می‌دهد که کلیه‌های شما به طور ناگهانی نتوانند مواد زائد را از خون شما تصفیه کنند. هنگامی که کلیه‌های شما توانایی تصفیه کردن خود را از دست می‌دهند، ممکن است سطوح خطرناک از مواد زائدی که انباشته شده‌اند و همینطور ترکیبات شیمیایی خون شما را از تعادل خارج کنند. نارسایی حاد کلیه که به آن نارسایی حاد کلیوی یا آسیب حاد کلیوی نیز گفته می‌شود، معمولاً در کمتر از چند روز به سرعت رشد می‌کند. نارسایی حاد کلیه بیشتر در افرادی که قبلاً در بیمارستان بستری شده‌اند و یا بیمارانی که نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارند، اتفاق می‌افتد. نارسایی حاد کلیه می‌تواند کشنده باشد و نیاز به درمان متمرکز دارد. با این حال، نارسایی حاد کلیه ممکن است قابل بازگشت باشد. اگر وضعیت سلامتی خوبی دارید، می‌توانید عملکرد طبیعی یا نرمال کلیه را بازیابی کنید.
علائم نارسایی حاد کلیه
علائم و نشانه‌های نارسایی حاد کلیه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کاهش میزان ادرار، گرچه گهگاهی خروج ادرار طبیعی است.
- احتباس مایعات که باعث تورم در پاها یا مچ پا می‌شود.
- تنگی نفس
- خستگی
- گیجی
- حالت تهوع
- ضعف ضربان قلب نامنظم
- درد یا فشار قفسه سینه
- تشنج یا کما در موارد حاد
نارسایی حاد کلیه می‌تواند زمانی رخ دهد که:
- شما یک بیماری دارید که جریان خون به کلیه‌ها را کند می‌کند.
- شما آسیب مستقیم به کلیه‌های خود را احساس می‌کنید.
- لوله‌های تخلیه ادرار کلیه‌های شما (میزنای یا حالب) مسدود شده و مواد زائد نمی‌توانند از طریق ادرار، از بدن شما خارج شوند.
جریان خون ضعیف به کلیه‌ها
بیماری‌ها و شرایطی که ممکن است جریان خون به کلیه‌ها را کند کرده و منجر به آسیب کلیه‌ها شود عبارتند از:
- از دست دادن خون یا مایعات
- داروهای فشار خون
- حمله قلبی
- بیماری قلبی
- عفونت
- نارسایی کبد
- استفاده از آسپیرین، ایبوپروفن (Advil, Motrin IB و...)، ناپروکسن سدیم (Aleve و...) یا داروهای مرتبط با واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی)
- سوختگی‌های شدید
- کم آبی شدید
آسیب به کلیه‌ها
بیماری‌ها، شرایط و عوامل زیر می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند و منجر به نارسایی حاد کلیه شود:
- لخته‌های خون در رگ‌ها و عروق داخل و اطراف کلیه‌ها
- رسوبات کلسترول که جریان خون در کلیه را مسدود می‌کند.
- گلومرولونفریت (التهاب مویرگ‌های کلیه)، التهاب فیلترهای ریز در کلیه‌ها (گلومرول)
- سندرم همولیتیک اورمیک، شرایطی که منجر به نابودی زودرس گلبول‌های قرمز خون می‌شود.
- لوپوس، یک اختلال سیستم ایمنی بدن که باعث گلومرولونفریت می‌شود.
- داروهایی مانند داروهای خاص شیمی درمانی، آنتی بیوتیک‌ها و رنگ‌های مورد استفاده در آزمایشات تصویر برداری
- اسکلرودرما، گروهی از بیماری‌های نادر که بر روی پوست و بافت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد.
- پورپورای ترومبوسیتوپنیک ترومبوتیک که یک اختلال خونی نادر است.
- سموم مانند الکل، فلزات سنگین و کوکائین
- تخریب بافت عضلانی (رابدومیولیز) که منجر به آسیب کلیه در اثر سموم ناشی از تخریب بافت عضلانی می‌شود.
- تجزیه سلول‌های توموری (سندرم لیز تومور) که منجر به آزاد سازی سموم می‌شود که می‌تواند باعث آسیب کلیوی شود.
انسداد مجاری ادرار در کلیه‌ها
بیماری‌ها و شرایطی که عبور ادرار از بدن را مسدود می‌کند (انسداد ادرار) و می‌تواند منجر به آسیب حاد کلیه شود، عبارتند از:
- سرطان مثانه
- لخته‌های خون در مجاری ادراری
- سرطان دهانه رحم
- سرطان روده بزرگ
- پروستات بزرگ شده
- سنگ کلیه
- آسیب عصبی، شامل اعصابی است که مثانه را کنترل می‌کند.
- سرطان پروستات
عوامل خطر
نارسایی حاد کلیه تقریباً با یک وضعیت یا یک رویداد پزشکی رخ می‌دهد. شرایطی که می‌تواند خطر نارسایی حاد کلیه را افزایش دهد شامل موارد زیر است:
- بستری شدن در بیمارستان، به ویژه برای یک وضعیت جدی که نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد.
- افراد سالخورده
- انسداد رگ‌های خونی در بازوها یا پاها (بیماری شریان محیطی)
- دیابت
- فشار خون بالا
- نارسایی قلبی
- بیماری‌های کلیوی
- بیماری‌های کبدی
- برخی از سرطان‌ها و درمان‌های آنها
عوارض نارسایی حاد کلیه
تجمع مایعات: نارسایی حاد کلیه، می‌تواند باعث ایجاد مایعات در ریه‌های شما شود که منجر به تنگی نفس می‌شود.
درد قفسه سینه: اگر پرده‌ای که دور قلب شما را می‌پوشاند (پریکارد) ملتهب شود، ممکن است درد قفسه سینه را احساس کنید.
ضعف عضلانی: هنگامی که مایعات و الکترولیت‌های بدن (حجم خون بدن) از تعادل خارج می‌شوند، ضعف عضلات را در پی خواهید داشت.
آسیب دائمی کلیه: گاهی اوقات نارسایی حاد کلیه باعث از بین رفتن دائمی عملکرد کلیه یا در نهایت بیماری کلیوی می‌شود. افراد مبتلا به بیماری کلیوی در مرحله نهایی، به یک دیالیز دائمی نیاز دارند. یک فرآیند فیلتراسیون مکانیکی که برای از بین بردن سموم و مواد زائد بدن یا پیوند کلیه برای زنده ماندن انجام می‌شود.
مرگ: نارسایی حاد کلیه می‌تواند منجر به از دست دادن عملکرد کلیه و در نهایت مرگ شود.
پیشگیری از بیماری نارسایی حاد کلیه
پیش بینی یا پیشگیری از نارسایی حاد کلیه اغلب دشوار است. اما می‌توانید با مراقبت از کلیه‌ها خطر را کاهش دهید. سعی کنید:
هنگام مصرف داروهای بدون نسخه (OTC) به برچسب‌ها توجه کنید: دستورالعمل‌های داروهای مسکن بدون نسخه مانند آسپرین، ایبوپروفن (Advil, Motrin IB و...)، ناپروکسن سدیم (Aleve و...) را دنبال کنید. مصرف بیش از حد این داروها ممکن است خطر آسیب دیدگی کلیوی را افزایش دهد. این مساله خصوصاً در صورتی که شما مبتلا به بیماری‌های کلیوی، دیابت یا فشار خون بالا هستید صادق است.
برای مدیریت عملکرد کلیه و سایر بیماری‌های مزمن با پزشک خود همکاری کنید: اگر بیماری کلیوی و یا شرایط دیگری داشته باشید که خطر ابتلا به نارسایی حاد کلیه مانند دیابت یا فشار خون بالا را افزایش می‌دهد، توصیه‌های درمانی را دنبال کنید و برای مدیریت وضعیت خود به توصیه‌های پزشک عمل کنید.
یک سبک زندگی سالم را در اولویت قرار دهید: فعال باشید؛ یک رژیم غذایی معقول و متعادل داشته باشید و از مصرف الکل اجتناب کنید.
بیشتر بخوانید: درد کلیه، بدترین درد دنیا!
