آیا می‌دانستید که آب پرتقال به ازای هر لیوان تقریباً به اندازه نوشابه باعث پوسیدگی دندان می‌شود؟ خوشبختانه میزان مصرف ویتامین C برای مردم مهم است و احتمال اینکه آنها چندین قوطی نوشابه هر روز بخورند، بسیار بیشتر از خوردن چندین لیوان آب پرتغال است. اما این مسئله سوال مهمی را به میان می‌آورد: اگر وجود اسید اسکوربیک (با نام ویتامین C) در آب پرتغال باعث پوسیدگی دندان می‌شود، پس هنگامی که یک مکمل ویتامین C پودری را می‌خورید که می‌تواند 10 برابر بیشتر از آب پرتغال حاوی ویتامین C باشد، چه اتفاقی برای دندان‌های شما می‌افتد؟ در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا مروری داشته باشیم بر تحقیق انجام شده در این زمینه تا درک بهتری از ریسک‌های بالقوه ویتامین C برای دندان‌هایمان داشته باشیم.
مصرف ویتامین C و فرسایش دندان
در سال 2012، یک متاآنالیز نشان داد که جویدن قرص‌های ویتامین C (به شکل اسید اسکوربیک) به میزان قابل توجهی فرسایش دندان را افزایش می‌دهد. قرص‌ها جویدنی، آدامس‌ها و مایعات همگی با دندان تماس پیدا می‌کنند، بنابراین یک استدلال مشابه را می‌توان برای استفاده همه آنها در نظر گرفت. ممکن است آدامس‌ها و قرص‌ها بیشتر از نوشیدنی‌های پودری به دندان بچسبند، اما نوشیدنی‌های پودری اغلب حاوی ویتامین C بیشتری هستند. هرچند که قرص‌هایی که قورت داده می‌شوند، آسیبی به دندان نخواهند رساند.
با مصرف ویتامین C چه اتفاقی برای مینای دندان می‌افتد؟
باکتری‌های موجود در دهان رایج‌ترین عامل مخرب برای از بین بردن مینای دندان هستند، آنها مقداری از شکر موجود در چیزهایی که می‌خورید را در خود نگه می‌دارند و از آن اسیدی برای پوسیده کردن مینای دندان تولید می‌کند. اما اسید موجود در دهان می‌تواند از منابع غیرباکتریای دیگر نیز باشد منابعی مانند استفراغ مداوم یا مستقیماً از چیزهایی که می‌خورید و می‌نوشید. موارد مشکوک همیگشی نوشابه‌ها و غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی هستند، این در حالی است که شیر و ماست می‌توانند به مراقبت از مینای دندان شما کمک کنند. به طور دقیق‌تر، مینای دندان می‌تواند در سطح pH زیر 5.5 حل شود و قرص‌های ویتامین C که جویدنی هستند، pH تقریباً به اندازه 2.3 دارند. از آنجایی که بزاق دهان می‌تواند با تولید مقداری اسید از دندان شما محافظت کند، پس اکنون دیگر آنقدری هم که به نظر می‌رسید ترسناک نیست. اما این اسید نیز تنها تا جای خاصی کارآمد است و قرار گرفتن در معرض مداوم قرص‌های ویتامین C منجر به از بین رفتن مینای دندان می‌شود. یک مطالعه نشان می‌دهد که pH بزاق دهان می‌تواند با مصرف قرص ویتامین C کاملاً کاهش یابد و این مسئله امکان ادامه فرسایش مینای دندان را فراهم می‌کند، همچنین یک دوز معمولی 500 میلی‌گرمی باعث کاهش pH بزاق دهان تا 25 دقیقه می‌شود. مکمل های ویتامین C که با دندان شما تماس پیدا می‌کنند (قرص‌های جویدنی، آدمس‌ها، مایعات) می‌توانند مینای دندان را در درجات مختلفی تحت تأثیر قرار دهند. زمان قرار گرفتن در معرض ویتامین C و دفعات دوز عوامل مهمی در این مسئله هستند.
باید هنگام مصرف ویتامین C مراقب چه چیزهایی باشیم؟
در واقع مراقب بودن احتمالاً کمکی نخواهد کرد! از آنجایی که روند پوسیدگی دندان می‌تواند کند باشد، ممکن است شما به هیچ وجه متوجه پوسیدگی دندان نشوید و تا زمانی که عاج زیر مینای دندان خیلی تحت تأثیر قرار نگیرد، متوجه حساسیت دندان خود نخواهید شد. این بدان معنی است که مراجعه منظم و همیشگی به دندانپزشک بسیار مهم است. از آنجایی که مراجعه شما به دندانپزشکی جزء اقدامات پیشگیرانه به حساب می‌آید، دفعات مراجعه شما بستگی به این دارد که تا چه میزان می‌خواهید محتاط یا وسواسی باشید. اگر شما به صورت مکرر آن دسته از قرص‌های جوشان و محبوب ویتامین C را مصرف می‌کنید که به منظور کاهش شانس سرماخوردگی تولید شده‌اند، نوشیدن آنها از طریق نی می‌تواند مانع از تماس طولانی آنها با دندان‌های شما شود. همچنین مهم نیست که شما ویتامین C را در قالب پودر، قرص یا آدامس مصرف می‌کنید، مسواک زدن تا یک ساعت بعد از مصرف، در واقع دندان‌های شما را بیشتر در معرض ریسک پوسیده شدن قرار می‌دهد.
- البته راه دیگری برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، این است که تنها به سادگی از این محصولات استفاده نکنید. اسید اسکوربیک قدیمی بسیار ارزانتر است (اگرچه به اندازه نمونه‌های جدید آن رنگی نیست و طعم مصنوعی خوشمزه ندارد) و به نظر نمی‌رسد که مصرف نامنظم ویتامین C به جلوگیری از سرماخوردگی کمک کند.
- روش سوم جلوگیری از قرار گرفتن دندان در معرض ویتامین C به صورت طولانی مدت است. اطلاعات زیادی در مورد این مسئله موجود نیست، اما یک آزمایش نشان داده است که شش هفته جویدن مقدار زیادی ویتامین C بر سلامت دهان تأثیر نمی‌گذارد، در حالی که یک مطالعه دیگر نشان داد که سه سال جویدن و مکیدن تقریباً مداوم ویتامین C منجر به پوسیدگی شدید دندان شده است. همچنین مطالعه دیگری نشان می‌دهد كه سه سال مصرف ویتامین C جویدنی (اما محدود به سه قرص در روز) باعث فرسایش چندین دندان شده است. بدیهی است که میان شش هفته تا سه سال دامنه وسیعی وجود دارد که مورد مطالعه قرار نگرفته است. به علاوه سایر فرم‌های دیگر ویتامین C هم هنوز به میزان زیادی مورد مطالعه قرار نگرفته است، اگرچه ویتامین C در قالب آدامس در حقیقت به کاهش جرم دندان کمک کرده است (که اساساً جرم سفت شده است که جایگاهی برای حضور میکروب روی دندان است).
- گزینه نهایی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان توسط ویتامین C، مصرف یک ویتامین C غیر اسکوربیک اسید مانند لیپوزوم C یا آسکوربات معدنی است. هرچند این نوع از ویتامین C گران‌تر از اسید اسکوربیک‌ها هستند.
کمبود تحقیقات در زمینه مصرف ویتامین C
با توجه به تعداد زیادی از افرادی که مکمل ویتامین C مصرف می‌کنند، به طرز شگفت آوری تحقیقات کمی در مورد ویتامین C و پوسیدگی دندان وجود دارد. در حالی که بعد از شش هفته جویدن قرص ویتامین C در یک تحقیق بسیار کوچک هیچ اثری مشاهده نشد، سال‌ها جویدن این ویتامین با کاهش شدید مینای دندان همراه بوده است. متأسفانه، هیچکس نمی‌داند که چه مدت مصرف مکمل ویتانمین C باعث ایجاد پوسیدگی دندان می‌شود و این مسئله نیز بسته به سایر عوامل بهداشت دهان و دندان نیز می‌تواند متفاوت باشد. خوشبختانه، ویتامین C را می‌توان به راحتی در قالب‌هایی غیر از پودری، جویدنی یا آدمس نیز پیدا کرد. فقط به فروشگاه مواد غذایی بروید و به دنبال یک محصول غذایی شگفت‌انگیز و غیراختصاصی برای میوه‌ها و سبزیجات باشید که طعم آنها نیز بهتر از مکمل‌ها است. اگر مکمل را برای هدف خاصی از سلامتی می‌خواهید، روشی را در نظر بگیرید که دندان‌های شما در معرض طولانی اسید اسکوربیک قرار نمی‌دهد. به عنوان مثال: قرص‌های قورت دادنی، لیپوزوم C یا آسکوربات‌های معدنی را انتخا کنید. اگر پودر ویتامین C نوشیدنی دارید یا از قرص‌های جویدنی‌ها و یا آدامس‌ها استفاده می‌کنید، دهان خود را با آب بشویید تا تاثیر آن را بر مینای دندان کم کنید. لطفاً بخاطر همه آن مدراک مستندی که برای شما در این مقاله آورده شد، به صورت روزانه بعد از مصرف ویتامین C به صورت قرص‌های جویدنی، آدامس یا مایع دندان‌های خود را مسواک نزنید. این استدلال برای مسواک زدن دندان‌ها بعد از نوشیدن یک لیوان آب پرتغال هنگام صبحانه خوردن نیز صادق است.
بیشتر بخوانید: غذاهایی که به حفظ زیبایی شما کمک می‌کند
