اگرچه ممکن است اصطلاح «لابیرنتیت» ناشناخته به نظر برسد، اما این وضعیت پزشکی بسیاری از افراد را در طول زندگی خود تحت تأثیر قرار می‌دهد. این وضعیت اختلال گوش داخلی است و در موارد نادر می‌تواند باعث کاهش شنوایی دائمی شود. اگر در گوش‌هایتان صداي زنگ مي‌شنويد، یا مدتی است کمی احساس سرگيجه داريد، ممکن است از «لابیرنتیت» رنج ببرید. برای اطلاعات بیشتر در مورد این شرایط پزشکی و راه‌های درمانی آن، در ادامه مطالب با ما باشيد.
لابیرنتیت چیست؟
لابیرنتیت یک اختلال در گوش داخلی است. گوش داخلی شما دارای دو عصب دهلیزی است که اطلاعاتی را در مورد جانمایی سه بعدی و کنترل تعادل، به مغز شما ارسال می‌کند. التهاب هر یک از این اعصاب دهلیزی منجر به ایجاد لابیرنتیت می‌شود. اگرچه این وضعیت معمولاً باعث ایجاد درد نمی‌شود، اما می‌تواند علائم دیگری ایجاد کند که ممکن است چند روز قبل از بهبود، همچنان شدید باشد. همچنین ممكن است كه با تكان دادن ناگهاني سرتان يا ضربه به سر، احتمال بروز مجدد این علائم، همیشه وجود دارد.
علائم و نشانه‌های لابیرنتیت
- سرگیجه یا عدم تعادل
- سرگیجه، احساسی که انگار شما در حال حرکت هستید، در حالی که در واقع ثابت هستيد
- حالت تهوع
- از دست دادن شنوایی در یک گوش
- استفراغ
- وزوز گوش - صدای زنگ / وزوز در یک گوش
- مشکل در تمرکز چشمان شما
- در موارد نادر، ممکن است كه فرد مبتلا، دچار کاهش شنوایی دائمی شود.
علل و عوامل خطر
بيماري «لابیرنتیت» ممکن است در هر سنی رخ دهد، و فاکتورهای زیادی وجود دارد که می‌تواند در پیشرفت آن موثر باشد، از جمله:
- عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی گوش داخلی یا گوش میانی
- بیماری‌های تنفسی مانند برونشیت
- ویروس‌های تبخال
- ویروس‌های معده
- میکروارگانیسم های عفونی مانند مواردی که باعث بیماری Lyme می‌شوند
سایر عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به لابیرنتیت را افزایش دهند عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
- سابقه آلرژی
- خستگی مزمن
- استرس شدید
- مصرف داروهای بدون نسخه یا بدون تجويز پزشك، مانند آسپرین
نوریت دهلیزی در مقابل لابيرنتيت در مقابل BPPV نوریت دهلیزی
لابيرنتيت
- علت آن می‌تواند یک عفونت ویروسی یا باکتریایی باشد (لابیرنتیت باکتریایی) که منجر به التهاب یک یا هر دو عصب دهلیزی می‌شود.
- بیشتر ناشی از ویروس است، اما همچنین می‌تواند به دلیل عفونت‌های باکتریایی ایجاد شود.
- بندرت دردناک است.
- علائم آن شامل سرگیجه، احساس دوران، عدم تعادل، حالت تهوع و مشکل در شنوایی است.
سرگیجه موضعی پاروکسیسم خوش‌خيم (BPPV)
- معمولاً علت BPPV مشخص نیست. در این حالت، این وضعیت به عنوان BPPV ایدیوپاتیک شناخته می‌شود.
- این حالت، شایع‌ترین علت سرگیجه است و معمولاً در نتیجه یک ضربه جزئی يا شدید به سر شما است.
- ممکن است در بعضی افراد همراه با درد باشد.
- علائم آن شامل سرگیجه، از دست دادن تعادل، حالت تهوع ، احساس دوران و استفراغ است. این علائم کم و بیش شبیه علائم بیماری لابیرنتیت و نوریت دهلیز مي‌باشد.
بیماری Meniere’s یکی دیگر از اختلالات گوش داخلی است که علائم سرگیجه را ایجاد می‌کند.
تشخیص
پزشک شما ممکن است ابتدا با معاینه بدنی شروع به تشخیص وضعیت شما کند. فقط معاینه گوش ممکن است در چند مورد کافی نباشد. ممکن است لازم باشد شما یک معاینه کامل بدنی، از جمله یک آزمایش عصبی را انجام دهید. از آنجا که علائم «لابیرنتیت» شبیه علائم بیماری‌های دیگري است، ممکن است پزشكتان به شما توصیه كند که بر اساس علائم خود آزمایشات دیگری انجام دهید. آزمایشاتی نظير موارد زیر:
- تست‌های شنوایی
- آزمايش خون
- سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی
- یک آزمایش موج مغزی به نام الکتروانسفالوگرام (EEG)
- یک آزمایش حرکتی چشم به نام الکترونونیستاگموگرافی
روشهای درمانی
اگر مبتلا به «لابیرنتیت» باشيد، به احتمال زیاد پزشک داروهای زیر را برای شما تجویز می‌کند:
- آنتی‌هیستامین مانند دسلوراتادین
- داروهایی برای کاهش سرگیجه و حالت تهوع مانند Meclizine
- داروهای آرام‌بخش مانند دیازپام
- کورتیکواستروئیدهایی مانند پردنیزون
به کسانی که دچار عفونت فعال هستند، ممکن است بیشتر از آنتی‌بیوتیک خوراکی استفاده شود.
داروهای طبیعی برای درمان «لابیرنتیت»
1. روغن درخت چاي
شما نیاز داريد به:
- 2-3 قطره روغن درخت چای
- آب گرم
- یک کاسه
کاری که شما باید انجام دهید:
- یک کاسه بزرگ را با آب گرم پر کنید.
- سه قطره روغن درخت چای را داخل کاسه بریزید.
- سر خود را روی کاسه خم کنید و يك پتو روي سرتان بياندازيد.
- بخار گرم را چند دقیقه استنشاق کنید.
هر چند وقت یک‌بار باید این کار را انجام دهید؟
شما می‌توانید این کار را هر روز يا يك روز درميان انجام دهید.
عملكرد روغن درخت چاي:
روغن درخت چای دارای خواص ضدعفونی‌کننده است. این خواص می‌توانند با مقابله با عفونت میکروبی ایجاد کننده آن، به کاهش علائم «لابیرنتیت» کمک کنند.
2. روغن بنفشه يا اسطوخودوس
شما نیاز داريد به:
- 2-3 قطره روغن اسطوخودوس
- یک فنجان آب گرم
- گلوله‌های پنبه‌ای
کاری که شما باید انجام دهید:
- دو تا سه قطره روغن اسطوخودوس را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید.
- یک تكه پنبه را به این محلول آغشته کنید.
- دراز بکشید و این پنبه را در گوش آسیب‌دیده‌تان قرار دهید.
- بعد از 5-10 دقیقه آن را بردارید.
هر چند وقت یک‌بار باید این کار را انجام دهید؟
یک بار در روز این کار را انجام دهید.
عملكرد روغن بنفشه يا اسطوخودوس:
روغن اسطوخودوس خاصیت ضد درد و ضد التهابی دارد. این موارد می‌توانند برای تسکین عصب ملتهب دهلیزی گوش شما مفید باشند.
3. جینکو بیلوبا
شما نیاز داريد به:
60-120 میلی‌گرم مکمل جینکو بیلوبا
کاری که شما باید انجام دهید:
طبق دستورالعمل پزشک‌تان 60-120 میلی‌گرم مکمل جینکو بیلوبا استفاده کنید.
هر چند وقت یک‌بار باید این کار را انجام دهید؟
می‌توانید این مکمل را روزانه 2 تا 3 بار پس از مشورت با پزشک خود، مصرف کنید.
عملكرد جینکو بیلوبا:
جینکو بیلوبا می‌تواند در کاهش آسیب‌های وارد شده به اعصاب دهلیزی شما کمک کند. همچنین می‌تواند به عنوان یک درمان کمکی برای آنتی‌بیوتیک‌هایی که استفاده می‌کنید، عمل کند.
4. زنجبيل
شما نیاز داريد به:
- 1-2 اینچ زنجبیل خرد شده
- 1 فنجان آب گرم
کاری که شما باید انجام دهید:
- 1 تا 2 اینچ زنجبیل خرد شده را به یک فنجان آب داغ اضافه کنید.
- 5 تا 10 دقيقه صبر كنيد تا دم بكشد.
- چای گرم را بنوشید.
- همچنین می‌توانید یک پنبه را به این محلول آغشته کرده و در گوش آسیب‌دیده‌تان قرار دهید.
هر چند وقت یک‌بار باید این کار را انجام دهید؟
می‌توانید روزانه 2 فنجان چای زنجبیل بنوشید.
عملكرد زنجبيل:
زنجبیل دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی است. این خواص می‌تواند به کاهش التهاب عصب دهلیزی و مبارزه با عفونت‌ها کمک کند. زنجبیل همچنین می‌تواند علائم سرگیجه را کاهش دهد.
5. روغن سیر
شما نیاز داريد به:
- 1-2 قطره روغن سیر ارگانيك
- قطره‌چکان
- پنبه
کاری که شما باید انجام دهید:
- با استفاده از قطره‌چکان، یک قطره روغن سیر درون هر گوش‌تان بچكانيد.
- گوش‌های خود را با استفاده از پنبه بپوشانيد.
- همچنین می‌توانید یک قطره دیگر روغن سیر در اطراف و پشت گوش خود بمالید.
هر چند وقت یک‌بار باید این کار را انجام دهید؟
می‌توانید این کار را روزانه 1 تا 2 بار انجام دهید.
عملكرد روغن سير:
روغن سیر دارای خواص ضد میکروبی و ضد التهابی قابل توجهی است که می‌تواند به کاهش علائم «لابیرنتیت» کمک کند.
6. زردچوبه
شما نیاز داريد به:
- 1 قاشق چایخوری زردچوبه
- 1 لیوان شیر گرم (شیر بادام یا شیر برنج)
کاری که شما باید انجام دهید:
- یک قاشق چایخوری پودر زردچوبه را در یک لیوان شیر داغ مخلوط کنید.
- شیر زردچوبه را بنوشید.
هر چند وقت یک‌بار باید این کار را انجام دهید؟
این مخلوط را هر روز یک بار و ترجیحاً هر شب بنوشید.
عملكرد زردچوبه:
زردچوبه موجود در زردچوبه دارای خواص ضد التهابی و آنتی‌بیوتیکی قابل توجهی است که می‌تواند به کاهش التهاب عصب دهلیزی و مبارزه با عفونت ایجاد کننده آن کمک کند.
7. ويتامين‌ها
کمبود ویتامین‌های D و B6 می‌تواند علائم «لابیرنتیت» مانند خستگی، حالت تهوع و سرگیجه را بدتر کند (9) ، (10). از این رو، لازم است که غذاهای غنی از این ویتامین‌ها مانند مرغ، تخم‌مرغ، گوشت بدون چربی، سبزیجات داراي برگ سبز، ماهی و پنیر را مصرف کنید. همچنین می‌توانید مکمل‌های اضافی این ویتامین‌ها را پس از مشورت با پزشك، مصرف کنید.
ورزش و تمریناتي برای «لابیرنتیت»
1. پياده‌روي
در حالی که رو به جلو قدم برمیدارید، دستان خود را رو به بیرون برده و از پهلو دور کنید. این می‌تواند به شما کمک کند تا تعادل بيشتري داشته باشيد.
تکرارها: 20 قدم
دوره: 2 بار
2. راه رفتن روي پاشنه پا
این امر مستلزم آن است که جوری راه بروید که انگار در حال راه رفتن بر روی یک خط کاملاً مستقیم بر روی زمین هستید، به طوری که در هر قدم، پاشنه پایتان را درست جلوی انگشت شست پای دیگرتان قرار دهید. این عمل، به مشکلات عدم تعادل شما کمک می‌کند.
مدت زمان: تعادل را روی هر پا حداقل 15 ثانیه حفظ کنید.
تکرارها: 10 تا 15 مرحله
3. تعادل روی یک پا
با استفاده از دیوار یا صندلی برای تكيه‌گاه، چند ثانیه روی یک پا بایستید. حال با پاي ديگرتان تکرار کنید.
مدت زمان: تعادل را روی هر پا حداقل 15 ثانیه حفظ کنید.
تکرارها: 10 تا 15 مرحله
نکات پیشگیری
- از ایجاد تغییرات سریع در موقعیت خود، خودداری کنید.
- اگر دچار حمله سرگیجه شديد، بی‌حرکت بنشینید.
- هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، مراقب باشید.
- اگر دچار سرگیجه شديد، استفاده از تلویزیون، صفحه كامپيوتر و گوشي موبايل یا هر نوع نور شدید، خودداری کنید.
- اگر هنگام خوابيده، دچار سرگیجه شديد، به آرامی بلند شوید و بنشینید. نورها را به حداقل برسانيد.
پاسخ‌های بعضي از متخصصان برای سوالات خوانندگان
1. بهترین موقعیت وضعيت خوابيدن برای «لابیرنتیت» كدام است؟
کسانی که از «لابیرنتیت» و علائم سرگیجه رنج می‌برند، باید با استفاده از بالش‌های كمي بلند، سر خود را بالا نگه دارند.
2. «لابیرنتیت» چه مدت طول می‌کشد؟
«لابیرنتیت» معمولاً در عرض چند روز از بین می‌رود، بدون اینکه هیچ عارضه‌ای ایجاد کند. با این حال، ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بكشد كه علائم آن به حالت عادي برگردد.
3. آیا ممكن است كه «لابیرنتیت» دوباره بازگردد؟
بله ، «لابیرنتیت» ممكن است كه مجدداً عود كند.
4. چگونه به «لابیرنتیت» مبتلا می‌شوید؟
«لابیرنتیت» معمولاً در نتیجه عفونت باکتریایی یا ویروسی رخ می‌دهد که از قفسه‌سینه، بینی و مجاری تنفسي يا دهان به گوش داخلی منتقل می‌شود.
5. اگر به بيماري « لابیرنتیت» مبتلا هستید، از خوردن كدام غذاها باید اجتناب كنيد؟
از مصرف بیش از حد قند، نمک، کافئین، نیکوتین، الکل و غذاهای فرآوری شده خودداری کنید، زیرا باعث بدتر شدن علائم شما می‌شوند.
6. آیا BPPV با «لابیرنتیت» کاملاً متفاوت است؟
در حالی که BPPV يكي از شایع‌ترین علل سرگیجه است، «لابیرنتیت» باعث ایجاد علائم سرگیجه، همراه با علائم دیگری مانند کاهش شنوایی می‌شود. غالباً علائمي در هر دو مورد بيماري بروز مي‌كند، مشابه هستند. بیماری Meniere’s یکی دیگر از اختلالات گوش داخلی است که علائم سرگیجه را ایجاد می‌کند.
بیشتر بخوانید: با گیاهان دارویی سیستم ایمنی بدنتان را تقویت کنید
