کاملاً طبیعی است که زمانی که پوست‌مان ملتهب می‌شود، به دنبال پیدا کردن علل ریشه‌ای این التهاب بگردیم. با آن که اغلب اوقات می‌توانیم به درستی منشاء جوش‌هایمان را تشخیص بدهیم، ولی گاهی تشخیص درست علت آکنه‌های پوستی کار سختی است. برای مثال اگر متوجه شده‌‌اید که قسمت مرکزی صورت‌تان جوش می‌زند، ممکن است این‌ها تنها یک جوش ساده نباشند و از نوع آکنه‌های مزمن باشند. استیسی شیمنتو، متخصص پوست دارای بورد تخصصی در فلوریدا توضیح می‌دهد: آکنه روزاسه یک مشکل پوستی رایج است که معمولاً با علایم جوش در مرکز صورت، قرمزی پوست پس‌زمینه، تورم و التهاب شناسایی می‌شود. با آن که آکنه روزاسه درمان ندارد، اما روش‌های مختلفی وجود دارند که به کم شدن علائم این نوع آکنه و بهتر شدن پوست شما کمک می‌کنند. شری مارکبین متخصص پوست دارای برد تخصصی از نیویورک توضیح می‌دهد: برای درمان آکنه روزاسه، معمولاً سعی می‌کنیم که جلوی گسترش آکنه را گرفته و علائم آن را کمتر کنیم و برای این کار از ترکیبی از پمادهای موضعی و آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی استفاده می‌کنیم. پمادهای موضعی و آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی هر یک به روش متفاوتی به کمتر شدن علائم آکنه و مهار کردن آن کمک می‌کنند. در ادامه مطلب، متخصصین مشاور ما تفاوت بین آکنه روزاسه و آکنه ولگاریس و روش درمان هر یک را توضیح می‌دهند.
آکنه روزاسه چیست؟
وقتی که به آکنه روزاسه فکر می‌کنیم، اولین علامتی که در ذهن ما متبادر می‌شود قرمزی پوست است، این طرز فکر درست است اما آکنه روزاسه خودش را با علائم دیگری هم نشان می‌دهد. آنی شیو، متخصص دارای برد تخصصی توضیح می‌دهد: علاوه بر قرمزی پوست، آکنه روزاسه گاهی باعث ایجاد جوش‌های قرمز و یا پاره شدن مویرگ‌های خونی در ناحیه بینی، چانه و گونه‌ها نیز می‌شود. اگر آکنه روزاسه به موقع درمان نشود، می‌تواند باعث ایجاد التهابات پوستی، جوش‌های قرمز، جوش‌های چرکی، پارگی‌های مویرگی شدید و یا عفونت‌های چشمی شود. آکنه ولگاریس موقعیتی را توصیف می‌کند که زمانی که کلمه آکنه را می‌شنویم به ذهنمان خطور می‌کند. در آکنه ولگاریس، فولیکول ریشه مو ملتهب و عفونی می‌شود. شیو توضیح می‌دهد: آکنه ولگاریس بنا به درجه وخامتش می‌تواند منجر به بروز جوش، جوش چرکی، جوش سرسیاه و یا زخم‌های پوستی شود.
مقایسه آکنه روزاسه و آکنه ولگاریس
با آن که آکنه روزاسه معمولاً به صورت متمرکز در ناحیه صورت بروز می‌کند و آکنه ولگاریس در نواحی پوستی دیگری از جمله پشت و سینه هم باعث ایجاد التهابات پوستی می‌شود. این بیماری شایع‌ترین بیماری پوستی در نوجوانان و بزرگ‌سالان است. شیو می‌گوید: با این که اغلب بیماران این دو نوع مختلف از آکنه را با هم اشتباه می‌گیرند، علائم این آکنه‌ها با هم متفاوت هستند. در آکنه روزاسه، علائم شامل بروز آکنه، التهاب پوستی و قرمزی پس‌زمینه پوست می‌شود. با آن که آکنه ولگاریس هم باعث ایجاد آکنه‌های پوستی می‌شود، اما اولاً این آکنه‌ها در زمینه پوست عادی دیده می‌شوند و زمینه پوست قرمز نیست و دوما در موارد حادتر، آکنه‌ها تبدیل به جوش‌های چرکی یا سرسیاه می‌شوند. برخلاف روزاسه، در آکنه ولگاریس قرمزی فقط در خود آکنه محدود می‌شود. بر طبق گفته‌های جرمی گرین، متخصص پوست دارای بورد تخصصی از شهر میامی، برای تشخیص نوع آکنه بهترین روش آن است که به محل بروز آکنه‌ها دقت کنید. اگر آکنه‌ها فقط در نواحی گونه و بینی ظاهر شده باشند و در سایر قسمت‌های بدن آکنه‌ای وجود نداشته باشد، به احتمال زیاد آکنه شما از نوع روزاسه است. علاوه بر آن در بعضی موارد، در آکنه روزاسه شاهد بروز جوش‌های کم تعداد و دردناکی بر روی گوش‌ها هم هستیم.
چه چیزی باعث بروز آکنه روزاسه می‌شود؟
آکنه روزاسه می‌تواند ژنتیکی باشد (یعنی افراد زیادی در یک خانواده به آن دچار باشند). گریم توضیح می‌دهد که در حالت تئوری، آکنه روزاسه به دلیل حساسیت بیش از حد در فولیکول‌های مویی است که در پوست همه ما وجود دارند. عوامل مختلفی می‌توانند در بروز التهابات آکنه روزاسه موثر باشند، از جمله عوامل مخفی و نادیدنی (مانند استرس و گرما) و عوامل موثری که همه ما با آن‌ها آشنایی داریم (از جمله تابش نور آفتاب، غذاهای پر ادویه، کافئین، شکلات و الکل).
چه چیزی باعث بروز آکنه ولگاریس می‌شود؟
آکنه ولگاریس می‌تواند بر اثر فعالیت بیش از حد غدد چربی در پوست ایجاد شود. این غده‌های چربی به فولیکول‌های مو چسبیده‌اند و چربی پوست را ترشح می‌کنند. مورگان راباک، متخصص پوست دارای بورد تخصصی از نیویورک می‌گوید: انباشته شدن چربی اضافی و همراه شدن آن با سلول‌های مرده پوست، باعث ایجاد التهاب و در بعضی موارد عفونت در فولیکول‌های ریشه مو در پوست می‌شود. در آن، این امر باعث می‌شود که گردش خون در سطح زیرین لایه‌های پوستی به درستی انجام نشود و در نتیجه رشد باکتری‌های فرصت‌طلب حاضر بر روی پوست، التهاب و عفونت به شکل آکنه ولگاریس در سطح پوست پدیدار شود. هر چیزی که باعث افزایش چربی پوست شود می‌تواند باعث بروز آکنه ولگاریس شده یا علائم آن را تشدید کند، از جمله عوامل ژنتیکی و تغییرات هورمونی. یکی از عوامل افزایش چربی پوست، افزایش میزان هورمون مردانه‌ای به نام آندروژن است. علاوه بر آن، هورمون کورتیزول که در زمان استرس ترشح می‌شود هم می‌تواند باعث افزایش فعالیت غدد چربی موجود در پوست شود؛ و در آخر، بعضی از داروها هم اثر مشابهی ایجاد می‌کنند، مانند داروهای حاوی لیتیوم، ید و استروئیدها.
شیوه درمان آکنه روزاسه
ژل آزلائیک اسید ۱۵%: آزلائیک اسید یکی از مواد اولیه است که در اکثر محصولات پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما در بعضی از موارد از آکنه روزاسه، ممکن است متخصص پوست شما برای‌تان آزلائیک اسید را در دوز داروی تجویز کند. شیو توضیح می‌دهد: این ماده یک آنتی باکتریال ملایم و غیر آزاردهنده است و باعث تحریک سایر التهابات پوستی نمی‌شود، بنابراین می‌توان از آن برای پوست‌های حساس و آسیب دیده هم با خیال راحت استفاده کرد.
1. سولانترا (آکا آیورمکتین)
یکی دیگر از داروهایی که ممکن است متخصص پوست‌تان برای درمان آکنه روزاسه شما تجویز کند، سولانترا است که یکی از نام‌های تجاری داروی آیورمکتین است. گرین توضیح می‌دهد: سولانترا یک پماد ضدالتهاب و تسکین‌دهنده پوست است که برای کاهش اثرات التهابی ناشی از پرکاری غدد چربی و فولیکول‌های ملتهب پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو با کم کردن قرمزی پوست و آکنه‌های ناشی از روزاسه، باعث کم شدن علائم این بیماری می‌شود. میزان مصرف مجاز داروی سولانترا در FDA، یک دوز در شبانه‌روز است.
2. دوز پایینی از داکسی سایکلین
گرین معتقد است که دوز پایینی از داروی داکسی سایکلین (روزانه ۴۰ میلی‌گرم) برای کاهش اثرات التهابی و قرمزی ناشی از آکنه روزاسه بسیار موثر است و به نوعی دوز طلایی درمانی برای موارد بروز آکنه روزاسه در چشم‌ها محسوب می‌شود (بله، علائم آکنه روزاسه می‌تواند در چشم‌ها هم بروز پیدا کند). گرین می‌گوید که این دو روز از داروی داکسی سایکلین بیشتر اثر ضدالتهابی دارد تا آنتی باکتریال و باعث می‌شود که قرمزی و التهاب و پارگی مویرگ‌ها در مناطق بروز آکنه روزاسه کمتر شوند.
3. بریمونیدین و اکسی متازولین
هر دو داروی بریمونیدین و اکسی متازولین از داروهای تنگ‌کننده مویرگ‌ها هستند و بنابراین می‌توانند در کاهش دادن اثرات التهابی و قرمزی ناشی از آکنه روزاسه هم موثر باشند. گرین می‌گوید باید این داروها را به صورت روزانه مصرف کرد و اثر مصرف هر روز دارو تا ۱۲ ساعت باقی می‌ماند. با این حال او یادآوری می‌کند که مصرف هر دوی این داروها در موارد نادری باعث بروز پدیده‌ای به نام بازگشت التهاب می‌شوند که در آن میزان قرمزی و التهاب بدتر از قبل از مصرف دارو شده و گاهی ممکن است قرمزی ناخوشایند پوست تا چندین ماه باقی بماند.
4. لیزر
گران‌ترین روش درمانی آکنه روزاسه استفاده از لیزر است که برای اثربخشی این روش درمانی، باید چندین جلسه ماهیانه در لیزر درمانی شرکت کنید و پس از بهبود علائم هم هر یک یا دو سال یک بار، به یک جلسه لیزر درمانی یادآور نیاز است. گرین می‌گوید که با استفاده از لیزر برای درمان آکنه روزاسه، علاوه بر آن که قرمزی و التهاب پوستی ظرف مدت کوتاهی ناپدید می‌شود، شانس آن را دارید که این التهابات دیرتر بروز کنند و یا دیگر هرگز دچار آکنه روزاسه نشوید.
شیوه درمان آکنه ولگاریس
1. رتینول
راباک می‌گوید: یکی از مفیدترین و موثرترین درمان‌های پوستی برای درمان آکنه ولگاریس استفاده از رتینول است. این ماده علاوه بر آن که پروسه چربی سازی را کمتر می‌کند و چربی‌های اضافی پوست را پاکسازی می‌کند، به پاکسازی سلول‌های مرده پوست هم کمک می‌کند و از ایجاد جوش‌های سرسیاه و چرکی پیشگیری می‌کند. یکی دیگر از فرم‌های ارائه رتینول به فرمت ایزوترتینویین است که به نام آکوتین هم شناخته می‌شود.
2. آنتی‌بیوتیک‌های عمومی
آنتی‌بیوتیک‌های عمومی مانند کلیندامایسین هم می‌توانند به کم شدن آکنه‌های پوستی و جوش‌های چرکی و سرسیاه کمک کنند.
3. اسپیرونولاکتون
اسپیرونولاکتون یکی از داروهای خوراکی حاوی هورمون‌های زنانه است که به کم شدن شدت آکنه‌ها در صورت به خصوص در نیمه پایینی صورت یعنی فک، چانه و گردن کمک می‌کند. راباک توضیح می‌دهد: اسپیرونولاکتون با مهار کردن آندروژن باعث می‌شود که پروسه چربی سازی پوست کندتر سود و در نتیجه، شدت و تعداد التهابات پوستی ناشی از آکنه ولگاریس را کاهش می‌دهد. دوز تجویز شده این دارو بستگی مستقیم به شدت بروز آکنه در نیمه پایینی صورت به خصوص چانه و گردن دارد.
4. کنترل اورال برث
درست مانند اسپیرونولاکتون، از کنترل اورال برث هم برای کنترل هورمون‌های زنانه موثر در بروز آکنه ولگاریس استفاده می‌شود. راباک به ما می‌گوید که: کنترل اورال برث با کنترل هورمون‌ها در سیکل دوره ماهیانه زنانه، باعث کم شدن میزان آندروژن می‌شود. از آنجایی که آندروژن یکی از عوامل محرک اصلی در پروسه چربی سازی غدد پوستی است، انتظار می‌رود که درمان کنترل اورال برث در بیماران دچار آکنه ولگاریس موثر باشد، به خصوص اگر این مشکل با دوره ماهیانه زنانه این افراد تشدید شود.
5. بنزوئیل پروکساید و سالیسیلیک اسید
بنزوئیل پروکساید و سالیسیلیک اسید دو دارویی هستند که درمان عمومی همه انواع آکنه از آن‌ها استفاده می‌شود. مطابق با گفته‌های راباک، بنزوئیل پروکساید اثر آنتی باکتریال دارد. این ماده پوست را کمی خشک‌تر کرده و از میزان التهاب آن کم می‌کند. سالیسیلیک اسید هم یک اسید بتاهیدروکسی (BHA) است که باعث می‌شود سلول‌های مرده پوست پاکسازی شوند و از این طریق به کم شدن التهابات و جلوگیری از بروز آکنه‌های جدید کمک می‌کند.
6. ایزوترتینوئین خوراکی (آکا آکوتین)
ایزوترتینوئین خوراکی که با نام تجاری آکوتین هم شناخته می‌شود، دوز بسیار بالایی از ویتامین A است. راباک توضیح می‌دهد: از این درمان زمانی استفاده می‌شود که سایر آنتی‌بیوتیک‌ها و درمان‌های دیگر، بر روی بیمار جواب نداده باشند. اثرات فوری و ملموس استفاده از این دارو بر روی علائم ناشی از آکنه باعث شده است که بسیاری از افراد، این ماده را به عنوان درمان اصلی آکنه در نظر بگیرند؛ اما باید توجه داشته باشید که استفاده از این دارو عوارض جانبی را به همراه دارد، از جمله آن که در زمان استفاده از این دارو نباید باردار شوید، نباید در دوران شیردهی این دارو را مصرف کرد و تا زمانی که دوره مصرف دارویتان تمام نشده باشد، نمی‌توانید خون اهدا کنید. علاوه بر این موارد، مصرف این دارو می‌تواند اثرات جانبی شدیدتر و حادتری هم به دنبال داشته باشد، از جمله استرس، تشویش و افسردگی؛ بنابراین مطمئن شوید که پیش از مصرف دارو، حتماً درباره همه جنبه‌های احتمالی مصرف آن با پزشک‌تان مشورت کافی داشته باشید.
بیشتر بخوانید: تاثیر شگفت‌انگیز روغن درخت چای برای کنترل رزاسه
